We leven in een tijd waarin je ogen je makkelijk bedriegen. Van een gepolijste profielfoto op LinkedIn tot een tekst in een Instagram-bericht, AI-modellen laten bijna altijd digitale vingerafdrukken achter. Als je weet waar je op moet letten, zie je dat de machine vaak stopt waar de werkelijkheid begint.
1. Beelden ontleden: de visuele weggevers
Een van de meest effectieve manieren om een AI-afbeelding te ontmaskeren is de ledematen-test. Tellen blijft namelijk een grote uitdaging voor de meeste modellen. Wanneer je goed kijkt naar het aantal vingers, de stand van gewrichten of de manier waarop een hand een object vastpakt, zie je vaak onlogische details. Vingers vloeien soms in elkaar over of er ontbreken belangrijke onderdelen zoals knokkels…
Daarnaast is de achtergrondruis vaak een duidelijke weggever. Terwijl de AI-tool er meestal in slaagt om het hoofdonderwerp scherp en overtuigend neer te zetten, vertoont de omgeving regelmatig vreemde vervormingen. Denk hierbij aan lantaarnpalen die nergens in eindigen of mensen in de verte met misvormde gezichten die eerder aan een horrorfilm doen denken dan aan de realiteit.
Ook de texturen binnen een beeld kunnen onnatuurlijk aanvoelen. AI-huid is bijvoorbeeld vaak té gaaf en egaal, waardoor het een uitstraling krijgt die doet denken aan plastic of porselein. Dit gebrek aan menselijke imperfectie, zoals poriën of rimpels, valt direct op. Let ook op de reflecties in ogen of brillen. Deze zijn bij AI-generaties vaak asymmetrisch of volgen niet de logische wetten van de lichtinval.
Ten slotte loont het om te letten op tekst die in het beeld verschijnt. Hoewel de techniek verbetert, zijn achtergrondborden of labels op producten vaak nog gevuld met wartaal. Letters kunnen halverwege veranderen in onleesbare symbolen of vormen die wel op tekst lijken, maar bij nader inzien geen enkele betekenis hebben.
Gemaakt door Google's Gemini
2. Teksten herkennen: de taal en opmaak van de machine
Naast de inhoud verraadt AI zich vaak door een specifieke structuur en technische slordigheden bij het kopiëren en plakken.
De em-dash (—) als weggever: Een van de meest herkenbare stijluitspattingen van ChatGPT is het overmatige gebruik van het lange gedachtestreeepje. De AI gebruikt dit om extra informatie toe te voegen zonder een nieuwe zin te beginnen. Zie je in bijna elke alinea een lang streepje—zoals dit—dan is de kans groot dat de tekst door AI is gegenereerd.
De lijstjesverslaving: AI is dol op structuur, ook als daar niet om gevraagd is. Een tekst die plotseling overgaat in een ongenummerde lijst met bullet points is verdacht. Vaak gebruikt AI dit als een 'veilige' manier om informatie te presenteren zonder complexe zinsstructuren te hoeven bouwen.
Overal hoofdletters: In het Nederlands schrijven we in titels alleen het eerste woord en eigennamen met een hoofdletter. AI hanteert echter vaak de Anglo-Saksische stijl: De Hoofdletters Voor Elk Woord In De Titel.
Verraderlijke aanhalingstekens: Let op de typografie. Als een document een lettertype gebruikt met “gekrulde” aanhalingstekens, maar de tekst bevat ineens "rechte" aanhalingstekens (zoals in een code-omgeving), dan is dat een typisch spoor van kopiëren uit de ChatGPT-interface.
De beleefdheidsval: AI is vaak overdreven behulpzaam, neutraal en voorzichtig. Het mist een scherpe, persoonlijke mening of een eigenzinnige schrijfstijl.
Emoji everywhere: Teksten op Instagram 🩷 of LinkedIn 🏢volgepropt met emoji 😆, dat is niet alleen lelijk 👀 maar riekt ook naar AI-hulp 👾.
3. Tools die je kunnen helpen
Als je intuïtie zegt dat er iets niet klopt, zijn er verschillende manieren om je vermoeden te bevestigen zonder direct op software te vertrouwen. De meest effectieve methode is vaak het gebruik van Google Lens voor een 'omgekeerde zoekopdracht'. Hiermee kun je achterhalen of een afbeelding een bewerkte versie is van een bestaande foto of dat de getoonde persoon vaker voorkomt in een andere context.
Voor wie liever een technisch oordeel wil, bestaan er online detectors zoals GPTZero voor teksten of Hive Moderation voor beelden.
Hoewel deze tools een goede indicatie kunnen geven, moet je de resultaten altijd met een korrel zout nemen omdat ze niet volledig waterdicht zijn. Uiteindelijk blijft je eigen gezonde verstand het belangrijkste instrument. Als een persoon op een foto te perfect overkomt of als een tekst wel heel algemeen en emotieloos blijft, is de kans groot dat je naar het werk van een machine kijkt.
Alhoewel… Nu AI in hoog tempo steeds beter wordt, wordt het wel steeds lastiger om kunstmatig van echt te onderscheiden. Ik vraag me af hoe we in de toekomst hiermee om zullen gaan.
Gemaakt door ChatGPT